We gaan uit mekaar. Hoe regelen we de verdeling van het huis?

Overleggen en praten — dat kan knap lastig zijn met een gebroken hart. Maar als je wil dat de emotionele en financiële rollercoaster geen jaren blijft doorgaan, dan is dat precies wat er nodig is. Zeker als het over een gedeeld huis gaat.

Het gaat niet over wie ergens al het langste woont, het gaat zelfs niet altijd over wie wat betaald heeft. De essentie is: hoe waren jullie juridisch met elkaar verbonden? Feitelijk samenwonend of getrouwd met gemeenschap van goederen, dat betekent een wereld van verschil voor de praktische regeling.

De wet regelt niets voor feitelijk samenwonende partners. Nogal wiedes, want in de ogen van de staat zijn jullie gewoon alleenstaanden. Het is dus aan jullie om een onderhandse overeenkomst te sluiten. Jullie zoeken onderling een akkoord over de verdeling van het huis. Als dat niet lukt, kan je vragen aan een notaris om te bemiddelen. Komen jullie er nog niet uit, dan zal een familierechtbank de knoop moeten helpen doorhakken, al dan niet met de hulp van een advocaat.

Voor wettelijk samenwonenden zijn de stappen gelijk aan die van feitelijk samenwonenden. Alleen komt er nog een extra verklaring bovenop bij de burgerlijke stand van de gemeente. Daar zal je een verklaring moeten ondertekenen dat je de overeenkomst als wettelijk samenwonende verbreekt. Een papier ondertekenen en het is rond. Dat gaat even snel als toen jullie die eerste handtekening gezet hebben.

Bij gehuwden ligt de praktische regeling moeilijker, maar het hoeft geen lijdensweg te zijn als jullie de vrede kunnen bewaren. Als jullie samen tot een akkoord komen over de verdeling van alle goederen en bijvoorbeeld de zorg voor de kinderen, dan kan het snel gaan. Van zodra die regeling op papier staat, kan je daarmee naar de familierechtbank om een echtscheiding met onderlinge toestemming (EOT) aan te vragen. Op de rechtzaak zelf hoef je zelfs niet aanwezig te zijn, want jullie gingen al akkoord.

Als er ook een huis te verkopen valt, of één van jullie twee zal de andere uitkopen, dan moet je wel eerst langs de notaris passeren voor de regelingsakte. Hoe dan ook kan een bezoek aan de notaris nuttig zijn om de balans op te maken. Hij of zij spreekt uit ervaring en dat kan jullie wat meer vertrouwen geven als jullie zelf geen verstand hebben van financiële hoofdbrekers. En wie wel, uiteindelijk? Het is nu eenmaal geen eenvoudige sommetje als jullie destijds geen gelijke eigen inbreng deden, of als een van de twee de verbouwing heeft betaald, of als…

Kan je niet tot een onderlinge toestemming (EOT) komen, dan kan je voor de rechtbank een procedure starten op grond van “een onherstelbare ontwrichting van het huwelijk”. Dat klinkt niet alleen ernstig, dat is het ook. Dit is een kostelijke affaire die jaren kan aanslepen. Daarom zal de familierechter waarschijnlijk proberen om eerst nog een bemiddelingspoging te ondernemen.

Lukt het echt niet, dan zal de rechtbank toch de knopen moeten doorhakken. En het is best mogelijk dat die een notaris aanstelt om de vereffening van het gemeenschappelijk vermogen (waarin de woning waarschijnlijk zit) uit te werken. Dus toch weer een notaris. Er valt daarom echt wel iets voor te zeggen om die zelf in te schakelen, zonder de tussenkomst van dure advocaten. Het resultaat zal uiteindelijk altijd een vonnis zijn dat naar de burgerlijke stand gaat om finaal een punt achter dit hoofdstuk te zetten.