Samenwonend of getrouwd? Goeie afspraken maken goeie exen…
Je bent verliefd en wil je eigen nestje. Dan is het laatste van je gedachten dat jullie ooit uit mekaar zullen gaan. We hopen van niet! Maar toch. Toch moet je keuzes maken als het gaat over een huis. Het laatste wat je wil is een procedureslag bovenop een gebroken hart. En besef goed: niet kiezen is ook kiezen.
Een woning kopen doe je vaak met twee. En als je het destijds alleen deed, dan zal je moeten beslissen over de mate waarin je nieuwe lief of echtegeno(o)t(e) mee eigenaar wordt. Er zijn drie manieren waarop je juridisch verbonden kan zijn met je partner: feitelijk samenwonend, wettelijk samenwonend of gehuwd.
Nu al even meegeven: je keuzes zijn niet per se finaal op het moment dat je een huis koopt. De notaris kan veel. Hij of zij kan voor jullie zelfs het huwelijksstelsel aanpassen nadat je getrouwd bent. Maar je moet over de aanpassingen wel samen beslissen, en dat wordt meestal knap lastig als jullie geen koppel meer zijn.
Feitelijk samenwonend — samen maar apart
Feitelijk samenwonend ben je als je niets kiest. Dan weet de overheid niet dat je een koppel bent. Je belastingbrief blijf je elk apart ontvangen en je wordt door de sociale zekerheid als een alleenstaande beschouwd. Je woont op hetzelfde adres en de gemeente weet dat wel, maar voor de rest ben je in de ogen van de staat een alleenstaande.
Koop je in dat statuut een woning met je lief, dan blijft het huis in onverdeeldheid. Dat wil zeggen dat je elk voor een deel eigenaar bent. Standaard ben je dat elk netjes voor 50%. Als je het anders wil, bijvoorbeeld omdat een van de twee meer spaargeld inbrengt, dan kan dat. Je moet dat laten weten aan de notaris, die het zo zal omschrijven in de eigendomsakte. Het is een belangrijke clausule, want als je als feitelijk samenwonenden uit mekaar gaat, is er niets anders om op terug te vallen. Wat de notaris schrijft, dat blijft.
Wettelijk samenwonend — een handtekening van belang
Je kan je relatie ook wettelijk onderbouwen zonder te trouwen. Dan ondertekenen jullie bij de gemeente een verklaring dat jullie wettelijk samenwonen. Meer dan een handtekening is dat niet, maar het is er wel eentje met gevolgen. Vanaf volgend jaar zal je één gemeenschappelijke belastingbrief ontvangen en zal de overheid je fiscaal en sociaal als een gezin beschouwen. Eigenlijk ligt dat in onze wetboeken heel dicht bij getrouwd zijn volgens het stelsel met scheiding van goederen (zie hieronder).
Wat als je al een huis gekocht had samen, en dan pas overgaat naar wettelijk samenwonend? Dat zal aan jullie eigendom niets veranderen. Je blijft gewoon in onverdeeldheid. Als je uit mekaar gaat, bezit je elk het percentage van het huis dat je destijds hebt afgesproken. Elk de helft dus, tenzij er een andere verdeling in de akte staat.
Gehuwd — de keuze tussen drie scenario’s
Voor de kerk getrouwd of niet? Dat doet er niet toe als het over je huis gaat. Wat telt, is het huwelijksstelsel waaronder je trouwt. Het draait daarbij om één simpele vraag: wat blijft er van jou, wat blijft er van de ander, wat wordt er van jullie twee? De gedeelde bezittingen noemen we het gemeenschappelijk vermogen. Wat van jou of je partner blijft, noemen we het eigen vermogen.
Alle keuzes staan in je huwelijkscontract, dat je enkel bij de notaris kan afsluiten. Doe je dat niet, dan ben je automatisch getrouwd volgens het wettelijk stelsel.
Scenario 1: het wettelijk stelsel
Dit is het stelsel waar je vanzelf in belandt als je geen huwelijkscontract opstelt. Alles wat je van vóór het huwelijk bezit, blijft in je eigen vermogen. Alle inkomsten en aankopen van ná het huwelijk worden vanzelf gemeenschappelijk, tenzij je iets met je eigen vermogen koopt en je laat jouw naam expliciet op de factuur zetten. Voor schulden geldt hetzelfde: de oude schulden blijven van jou, de nieuwe zijn standaard van jullie allebei. Er is nog één belangrijke uitzondering: erfenissen en schenkingen. Die komen in het eigen vermogen, ook wanneer je getrouwd bent.
Wacht, en wat als ik mijn huis destijds alleen gekocht heb? Kan mijn man of vrouw dat dan niet erven als ik sterf? Toch wel, maar daarvoor zal je apart een keuzebeding moeten opmaken.
Scenario 2: het stelsel van scheiding van goederen
Hier kies je voor twee gescheiden vermogens. Of het nu een bezitting is van voor of na het huwelijk: alles blijft apart. Er is dus geen gemeenschappelijk vermogen. Als jullie een huis kopen, dan zijn jullie elk apart voor de helft eigenaar, of voor een ander percentage als je het zo in de akte laat zetten. Wil dat zeggen dat je de woning niet gemeenschappelijk kan maken? Toch wel. De notaris kan daarvoor een aparte regeling op papier zetten, wat vooral bij een sterfgeval van groot belang kan zijn.
Scenario 3: het stelsel van algehele gemeenschap van goederen
Weinig koppels gaan voor dit stelsel, want het is risicovol. ‘Algehele gemeenschap’ betekent dat alles samen komt in één grote gedeelde pot. Alle goederen, alle inkomsten, alle schulden, of ze nu van voor of van na de huwelijksdag zijn. Kortom, je hebt geen eigen vermogen meer in dit stelsel. Dit is het scenario dat miljonairs moeten vrezen: ze hadden hun yacht en kasteel alleen gekocht, maar bij een scheiding gaat de helft van alles naar hun ex.
Twijfel of hypotheek.winkel je kan helpen?
Zit je echt in een situatie waarbij je toch nog twijfelt of hypotheek.winkel je kan helpen? Bel of mail dan even naar een hypotheek.winkel in je buurt of spring eens binnen dan bekijken we het samen.
Verruim je kennis rond de hypothecaire lening
Ebook 'Een huis kopen, wat kost dat'
Een huis kopen, hoe doe je dat? Dit gratis e-book legt je stap voor stap uit wat je to do’s zijn. Succes met je woondroom!
Ebook '7 aandachtspunten bij het tekenen van een compromis'
Een compromis is namelijk allesbehalve voorlopig en vraagt een aandachtige aanpak.
Ebook 'In 12 stappen naar je huis'
Kwestie van te weten wat je te wachten staat, lijsten we even de twaalf grootste hoofdstukken voor je op.