Kan ik lenen voor een huis als ik op de zwarte lijst sta?

Goeie vraag. Het antwoord is dubbel: het kan, maar het is veel moeilijker dan wanneer je naam niet op die lijst voorkomt. Banken willen namelijk altijd zekerheid over de terugbetaling. Da’s logisch, want voor hen ben je nu eenmaal meer een dossiernummer dan een persoon met de beste bedoelingen. En sommige mensen moeten ook gewoon tegen zichzelf beschermd worden…

Als je ooit geld geleend hebt en je hebt je schuld te laat of helemaal niet terugbetaald, dan moet de instantie waar je geleend hebt dat melden aan de Centrale voor Kredieten aan Particulieren (CKP) van de Nationale Bank. Daar is elke bank of andere kredietverstrekker in ons land toe verplicht.

Gevolg: je naam komt op de befaamde ‘zwarte lijst’ van wanbetalers terecht. Alle andere banken hebben toegang tot die lijst. Lees: je zal vanaf dan altijd een wenkbrauw omhoog zien gaan als je elders om een nieuwe lening of een woonkrediet gaat vragen.

Je kan makkelijk zelf controleren of je op de zwarte lijst staat of niet. Per telefoon kan het niet, maar wel per brief, online met een eID of aan het loket. Vaak denken mensen dat ze er nog op staan terwijl dat al lang niet meer zo is.

Het etiket kleeft namelijk niet voor eeuwig aan je naam: als je je vorige schuld hebt terugbetaald, verdwijn je automatisch na een jaar van de lijst. Oef. Anderen vallen dan weer uit de lucht als ze te horen krijgen dat ze wél op de zwarte lijst staan, bijvoorbeeld omdat ze niet wisten dat ze door elke soort wanbetaling gebrandmerkt worden.

Krijg je nergens een lening? Een alternatief is een minilening of flitskrediet. Dat zijn leningen voor kleine bedragen, meestal voor een paar honderd euro. Je krijgt zo’n lening heel makkelijk, vaak zelfs gewoon online. De tarieven liggen niet zo hoog, maar let op: als je niet op tijd terugbetaalt, schieten de kosten wel als een raket de lucht in.

Onder de 1000 euro zijn deze geldschieters niet verplicht om een controle te doen en ze doen het dan ook niet — ook omdat ze heel goed weten dat er veel ‘wanbetalers’ komen aankloppen.

Je kan bij verschillende banken tegelijk een minilening afsluiten, maar zelfs met een paar briefjes van 1000 heb je natuurlijk nog geen huis gekocht. Meer dan een lapmiddel is het dus niet en je gaat er best niet te ver in.

Vermijd ook de online aanbieders die in knallende letters “direct cash” of “lenen voor een smartphone” roepen. De kleine lettertjes zijn daar vaak de adders onder het gras. Een beetje gezond boerenverstand kan natuurlijk geen kwaad.

Als je van de zwarte lijst geschrapt wil worden, moet je vooral zorgen dat je geen achterstallige leningen meer hebt. Binnen de acht dagen moet de kredietverstrekker dat op zijn beurt laten weten aan de CKP en dan begint de klok van een jaar te tikken alvorens je plechtige communiezieltje weer gezuiverd is.

Let wel: als je de lening nooit hebt terugbetaald, blijf je tien jaar lang met de stempel van wanbetaler zitten!

Soms geraak je per ongeluk op de zwarte lijst, bijvoorbeeld omdat je betalingsherinneringen gemist hebt tijdens een lange reis of een lange revalidatie in het ziekenhuis. Een ingewikkelde echtscheidingsprocedure met betwiste terugbetalingen zorgt ook vaak voor problemen.

Mocht je vinden dat je helemaal onterecht op de lijst staat, kan je dat per brief motiveren aan de CKP om je van de zwarte lijst te laten schrappen. Je kan er ook voor naar de loketten van de Nationale Bank.