Dankzij de Garantiestelling moet je geen voorschot betalen

Wanneer je een compromis tekent, vraagt de verkoper bijna altijd boter bij de vis: een waarborgsom van 10%. In de volksmond: het voorschot. Op een paar dagen tijd moet je dan ineens tienduizenden euro’s op tafel leggen. Dat is geen kleintje, vooral omdat je op dat moment nog niets geregeld hebt voor de lening. Het is stress die je vanaf nu kan vermijden dankzij de Garantiestelling.

Hoewel daar niets wettelijk over bepaald is, is het voorschot van 10% zo een beetje de standaard geworden in België. De koper bewijst daarmee dat het menens is, en de verkoper voelt zich op zijn gemak. In de compromis staan normaal gezien een paar opschortende voorwaarden. Als bijvoorbeeld blijkt dat de verkoper een bouwovertreding begaan heeft, of als de koper binnen de maand geen lening vindt, dan gaat de aankoop niet door en wordt het voorschot teruggestort.

Toch zijn de dagen na de compromis vaak stresserend voor de koper. Stel dat je droomhuis 300.000 euro kost, dan moet je zomaar eventjes 30.000 bijeenharken. Onmiddellijk, met twee d’s en twee l’en. Er zijn drie goeie redenen om daar geen goesting in te hebben:

• Het huis is nog maandenlang niet van jou, en toch moet je al zoveel betalen. Dat is toch moeilijk te vatten?
• Misschien heb je het geld nog niet. Dat komt vaak voor bij een pandwissel: al je geld zit nog in je vorige huis, maar dat is nog niet verkocht. Soms willen je ouders wel bijspringen, maar dat lukt ook niet altijd op één-twee-drie.
• De rente op de spaarboekjes trekt stilletjes weer aan. 30.000 euro brengt op drie of vier maand tijd (tot het verlijden van de akte) wel iets op. Nu gaat dat niet naar jou, maar naar de zogenaamde ‘derdenrekening’ van de notaris. ’t Zal geen reuze bedrag zijn, maar zelfs 100 euro voelt als 100 euro teveel.

De oplossing heet de Garantiestelling. Daarbij stelt een verzekeringsmaatschappij zich garant voor jouw voorschot. Er vindt geen enkele financiële transactie plaats — en dus ook minder papierwerk — en toch is de verkoper gerust. Als er iets fout loopt aan de kant van de koper, zal de verzekering het voorschot (via de notaris) aan de verkoper uitbetalen. Als alles wel vlot verloopt, dan betaal jij als koper het hele bedrag gewoon bij het verlijden van de akte. Dat voelt comfortabel, want dan heb je al het geld bijeen. En het voelt logisch, want dan krijg je ook de sleutel.

Betekent dit dat jij fluitend een compromis mag tekenen en dat je geen risico loopt dat je de waarborg kwijt bent? Absoluut niet! Als de opschortende voorwaarden zijn verlopen en toch gaat de aankoop niet door, zal je die 10% wel degelijk moeten betalen. De Garantiestelling is geen vrijgeleide om het allemaal te laten bengelen. Wat je er wél mee vermijdt, is de stress van vele duizenden euro’s te moeten ophoesten op een paar dagen tijd. Niet meer, maar ook niet minder dan dat.

In Nederland bestaat de Garantiestelling al sinds 2004. Met verpletterend succes, want maar liefst 2/3 kopers maakt er gebruik van. In België is het nog nieuw, maar het valt te verwachten dat de formule ook hier snel van de grond zal komen. Vanaf 1 juni 2023 kan het (in primeur) via hypotheek.winkel, dus spring eens binnen!