Fact check: is het echt zo moeilijk voor jongeren om een huis te kopen

Je wordt er niet vrolijk van, als je de artikels in de krant leest. Jongeren raken nog moeilijk aan een eigen woning. Leg de gemiddelde woningprijzen, gemiddelde inkomens en jaarlijkse uitgaven naast mekaar, en het is inderdaad niet evident. Maar harde waarheid wil niet zeggen dat het onmogelijk is. Zeker als je weet waar je moet gaan aankloppen.

Eerst en vooral: hoeveel kost een huis? Elk jaar meer, zoveel is zeker. Reken in Vlaanderen op gemiddeld 215.000 euro voor een appartement, 260.000 voor een rijhuis en 365.000 voor een losstaande woning.

In het algemeen gaan bankiers niet graag boven een quotiteit van 90% of zelfs 80%. Dat betekent dat je de resterende 10% tot 20% van de prijs van je eigen spaargeld moet betalen. Maar voor jongeren — of meer in het algemeen: voor mensen die hun eerste woning kopen — zijn ze soms soepeler. De Nationale Bank (die de spelregels bepaalt) laat namelijk toe dat de banken bij een derde van die leningen tot 100% mogen gaan. In zeldzame gevallen mogen ze zelfs boven de 100%. Dat is toch al een lichtpuntje!

Houd er wel rekening mee dat er nog kosten aan je aankoop vasthangen waar je hoe dan ook niet voor kan lenen. Reken rond de 10% registratierechten en andere kosten bovenop de prijs die je op Immoweb zag staan.

Laat ons verder gaan met het voorbeeld van een gemiddeld rijhuis aan 260.000 euro, in het optimistische scenario van 100% quotiteit. De bank leent je dan de volle aankoopprijs, maar de bijkomende (geschatte) 10% aan kosten moet je zelf bij mekaar zien te krijgen.

Sparen dus, voor die resterende 26.000 euro. Maar kunnen jongeren dat wel? Het valt op hoeveel lager het gemiddelde inkomen ligt bij onze jonge wolven dan bij de oudere leeftijdsgroepen. Tussen de 18 en 34 jaar verdienen we 1.363 per maand. Dat is een gemiddelde natuurlijk. Maar als je weet dat de Vlaming tussen 35 en 49 jaar al 2.143 euro per maand op de rekening krijgt, dan zie je dat het schoentje toch vooral zal nijpen bij de jonge starters.

Gelukkig kunnen velen onder ons nog rekenen op de beste bank ter wereld: mama en papa. Het gebeurt vaak genoeg dat zij een duit in het zakje doen. Dus laat ons zeggen dat zij die 26.000 euro van daarnet voor hun rekening nemen, waarvoor je bij de bank niet kon lenen. Merci! En als dat niet zou lukken, trek dan eens aan de mouw van een hypotheek expert. Wij kennen bijvoorbeeld de weg naar sociale leningen — en er zijn nog wel meer slimme opties.

Het gemiddelde huishoudbudget is bijna 37.000 euro per jaar. Dat is alles bij mekaar. De grootste hap daarvan is het huis. We geven 30% van ons hele budget uit aan de huur en alle vaste kosten die bij ons nestje horen, wat meer dan dubbel zoveel is als aan ons eten (14%).

Laat ons uitgaan van een veel voorkomend scenario voor wie een eerste huis wil kopen: je hebt een lief, je hebt allebei werk en kan met zijn tweeën samenleggen. Dan krijg je als twintigers gemiddeld 32.712 euro per jaar binnen. Met andere woorden: van sparen is geen sprake, je moet rondkomen met wat je binnenkrijgt — en moet zelfs op iets kleinere voet leven. De vraag blijft vooral hoeveel je moet afbetalen per maand.