De omgekeerde hypotheek: jouw woning als extra pensioen

Normaal ga je bij de bank om geld te lenen voor een huis. Maar van zodra het afbetaald is, zou je ook de zaak kunnen omkeren: je huis verkopen aan de bank, en hen aan jou laten betalen. Klinkt absurd zo’n omgekeerde hypotheek? Nee hoor. In Engeland noemen ze het reverse mortgage, in Nederland ‘opeethypotheek’. In België is het tot vandaag nog verboden, maar er ligt een wetsvoorstel op tafel om dat te veranderen.

Als je gewend bent aan de klassieke hypothecaire lening, dan moet je een klik in je hoofd maken om te snappen hoe zo een omgekeerde hypotheek werkt. Hier komt het op neer: de bank laat de waarde van je huis schatten, koopt het van jou en betaalt je een grote som geld. Dat kan in één keer, of jaren lang in schijven per maand, of in een combinatie van de twee. Belangrijke nuance: de bank verwerft enkel de naakte eigendom.

Het vruchtgebruik blijft voor jou en je partner. Je zal nooit uit je huis gezet worden zolang een van jullie leeft. De rente die de bank vraagt kan je vergelijken met de rente voor een gewone lening. Hoeveel krijg je dan in totaal? Dat is een kwestie van de statistieken over de gemiddelde leeftijd van de Belg. Als zestiger (met gemiddeld nog meer dan twintig jaar vruchtgebruik) zou je bijvoorbeeld rond de 40% van de waarde van je huis krijgen, als tachtiger rond de 70%.

Het grote nadeel van de omgekeerde hypotheek of opeethypotheek, zeker als je met een ouderwetse Vlaamse bril kijkt, is dat je erfenis kleiner wordt. Je bent namelijk de waarde aan het opsouperen van je huis zodat er minder overblijft voor je nabestaanden. Tja… Toch even een reality check: het is joúw huis. Zo bizar is het toch niet dat je daar tijdens je leven alles uithaalt wat erin zit?

Tegenstanders zeggen dat er veel extra kosten mee gepaard zullen gaan. Maar dat weten we nog niet, want er is nog geen wet en dus zijn er nog geen spelregels. Een schuldsaldoverzekering zal er bijvoorbeeld zeker niet bij horen — dat zou absurd zijn op hoge leeftijd. Voor de rest is het koffiedik kijken. Dat het allemaal complexe materie is, dat is waar, maar advies zal je in ieder geval gratis krijgen bij hypotheek.winkel.

Het grote voordeel: financieel comfort tijdens de gouden jaren van je leven. Beschouw de omgekeerde hypotheek gerust als een soort Win for life voor wie nauwelijks toekomt met een klein pensioen of voor wie extra zorgkosten nodig heeft. Je kan blijven wonen waar je woont, met extra appeltje voor de dorst. Reken maar dat we het hier in de toekomst nog over zullen hebben, want de bevolking vergrijst in België, en de schatkist geraakt niet voldoende gespijsd om ons allemaal comfortabel te betalen.

Bovendien is er een interessante piste denkbaar waar iedereen bij wint. Stel: je belooft om energetisch te verbouwen en krijgt daarom meer geld van de bank. Je laat een recht van voorkoop opnemen voor je erfgenamen. Dan laat je de broodnodige werken uitvoeren en krikt zo de waarde van je huis op. Op het moment van de waarheid wint iedereen. De bank zal ofwel het huis met winst verkopen (extra geld dat naar de erfgenamen gaat), ofwel kan de familie het zelf voordelig kopen. En het gerenoveerde huis staat ook gewoon klaar voor de toekomst. Iedereen content.

Maar goed, dat is een beetje vooruitlopen op de feiten. Eerst is het wachten op de Raad van State wat zij van het wetsvoorstel denken, en dan aan de financiële experts om de regels op te stellen (ook rond fiscaliteit). Spannend verhaal, wordt vervolgd. En wij zitten voor je klaar met gratis advies eens het zover is.