De rente gaat omhoog! Alarm?

Er komt een einde aan het sprookje van de goedkope leningen. Een sprookje dat jarenlang geduurd heeft, maar niet meer vol te houden is. Hoe dat komt lees je hieronder. En wat je natuurlijk vooral wil weten: wat betekent het voor wie een huis wil kopen? (Misschien, misschien, is het niet allemaal slecht nieuws.)

De Europese Centrale Bank (ECB) zit aan de knoppen in dit verhaal. Zij hebben beslist dat ze voor het eerst sinds 2011 de basisrente zullen verhogen. En als zij dat doen, dan heeft dat gevolgen op allerlei markten in alle Europese landen. Ook in België, en ook op de huizenmarkt.

Waarom de ECB dat gedaan heeft? Vanwege de inflatie. Kijk maar eens naar je eigen winkelkarretje. Het zal je ook wel al opgevallen zijn aan de kassa, de laatste tijd… En we zijn nog niet aan het einde van de prijsstijgingen. De verwachting is dat tegen eind 2022 alles 7% duurder zal zijn dan een jaar geleden. De Centrale Bank kan dat niet stoppen, maar wel proberen afremmen. En — zonder te technisch te worden — dat doen ze bijvoorbeeld door geen gratis geld meer te lenen aan de overheden.

Kreeg onze overheid dan gratis leningen? Jazeker. De rente lag op nul, dus vadertje staat kon heel makkelijk geld krijgen, bijvoorbeeld om ons te depanneren tijdens de coronacrisis. Op een bepaald moment werd de rente zelfs negatief. Dat betekent dat beleggers geen vergoeding krégen, maar een vergoeding uítgaven om hun centen tijdelijk te kunnen uitlenen aan de Belgische overheid. Raar, maar waar.

Als gewone sterveling hebben we daar ook kunnen van profiteren: wij konden op onze beurt lenen bij de bank aan historisch lage rentevoeten. Een rentevoet onder de 1,5% voor 20 jaar was geen uitzondering. Daar stond tegenover dat de intresten die we ontvingen op onze spaarboek ook historisch laag waren (en nog altijd zijn). Eigenlijk verloor je geld door het op je rekening te laten staan, omdat je centen minder waard werden. Wie iets overhad, kon het dus maar beter investeren, bijvoorbeeld in vastgoed.

En dat had zo zijn gevolgen op de huizenmarkt. Er is al jarenlang een grote vraag, terwijl we ook goedkoop konden lenen. Eigenaars waren niet gegeneerd om de prijs op te drijven, en kopers konden hen een beetje schoorvoetend volgen omdat de bank hen niet veel intrest aanrekende. Het was niet makkelijk, maar ze deden het wel. Ze moesten misschien meer lenen, en op een langere termijn, maar de bank vroeg tenminste niet veel intrest erbovenop.

Daar komt nu een einde aan. In feite is het al een tijdje bezig. De banken hadden de move van de ECB namelijk zien komen. De rente is in de afgelopen zes maanden al ferm gestegen. Wie ging lenen voor een huis zag de intrestvoeten al verdubbelen van 1,35% voor 20 jaar aan een vaste rentevoet tot 2,70% voor 20 jaar. Concreet betekent het dat wie 250.000 euro leent op 20 jaar een maandlast krijgt die nu al 157 euro per maand hoger ligt dan een half jaar geleden. Slik.

En dan nu het goede nieuws? Misschien wel. De inflatie doet namelijk ook de lonen stijgen. Bij ambtenaren gaat die indexering redelijk snel, bij andere sectoren duurt het soms langer. Maar uiteindelijk gaan de meeste lonen wel omhoog. Normaal gezien zou dat de hogere maandlast bij een lening moeten compenseren.

En wat zal er gebeuren met de prijzen van de huizen? Misschien zullen die (eindelijk!) een beetje zakken. We zagen de prijzen stijgen naarmate de rente op woonkredieten zakte. Je zou kunnen spreken van communicerende vaten. Het omgekeerde is dan ook waar. De prijzen zullen wel een beetje moeten dalen, want anders kunnen er niet genoeg mensen meer een lening afbetalen. Allemaal een kwestie van vraag en aanbod, dus. De optimisten kunnen het ook zo bekijken: als alles 7% duurder wordt (en de lonen volgen) en de huizen stijgen nog 2% in prijs, dan zijn ze toch nog 5% ‘goedkoper’ geworden.

Energie blijft ook een hot topic. Vanaf 2023 moeten oude woningen met een slecht energielabel (E of F) binnen de vijf jaar gerenoveerd worden, minstens tot D. En vanaf 2030 zal zelfs energielabel D niet meer volstaan. Met andere woorden: wie een slecht geïsoleerd huis probeert te verkopen, zal ofwel eerst moeten renoveren ofwel de prijs wat moeten laten zakken. Want verbouwen kost geld, veel geld. Houd daar ook als koper rekening mee bij het bepalen van je budget!

Niemand heeft een glazen bol, zelfs hypotheek.winkel niet. De woningmarkt is berucht onvoorspelbaar, en alle situaties zijn uniek. Dus als je heel goed wil weten waar jij of jullie voor staan, dan kan een gratis afspraak in de buurt misschien helpen?